Beth yw etholaeth?
Ar gyfer etholiad y Senedd, mae Cymru wedi’i rhannu’n ardaloedd pleidleisio gwahanol a elwir yn etholaethau. Pan fyddwch chi'n pleidleisio mewn etholiad rydych chi'n pleidleisio i ethol rhywun i gynrychioli'r etholaeth rydych chi'n byw ynddi.
Beth sy'n newydd?
Yn etholiad y Senedd 2026, bydd Cymru yn cael ei rhannu’n 16 etholaeth, a fydd yn disodli’r 40 etholaeth sydd ganddi ar hyn o bryd.
Bydd pob etholaeth newydd yn ethol chwe Aelod o’r Senedd. Felly, ble bynnag rydych chi'n byw yng Nghymru, bydd chwe Aelod yn eich cynrychioli chi a'ch cymuned yn y Senedd. Gallwch gysylltu ag unrhyw un, neu bob un ohonynt, ynghylch. materion yn eich ardal leol.
Sut cafodd yr etholaethau newydd eu creu?
Cafodd ardaloedd yr etholaethau newydd eu creu gan Gomisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru.
Crëwyd yr ardaloedd newydd drwy baru 32 o etholaethau Senedd y DU yn 16 o etholaethau newydd y Senedd. Ystyriwyd ffactorau eraill hefyd, gan gynnwys:
- Ffiniau llywodraeth leol presennol
- Cysylltiadau ffyrdd a thrafnidiaeth
- Nodweddion daearyddol, fel afonydd a mynyddoedd
- Cysylltiadau lleol (gan gynnwys defnydd o’r Gymraeg)
Cynhaliodd y Comisiwn ddau ymgynghoriad cyhoeddus ar y cynlluniau, a gwnaeth newidiadau yn seiliedig ar yr adborth a gafodd. Cyhoeddwyd y ffiniau terfynol ym mis Mawrth 2025.
Etholaethau y Senedd ar gyfer Etholiad 2026:
- Bangor Conwy Môn
- Clwyd
- Fflint Wrecsam
- Gwynedd Maldwyn
- Ceredigion Penfro
- Sir Gaerfyrddin
- Gŵyr Abertawe
- Brycheiniog Tawe Nedd
- Afan Ogwr Rhondda
- Pontypridd Cynon Merthyr
- Blaenau Gwent Caerffili Rhymni
- Sir Fynwy Torfaen
- Casnewydd Islwyn
- Caerdydd Penarth
- Caerdydd Ffynnon Taf
- Pen-y-bont Morgannwg
I gael rhagor o wybodaeth a mapiau o’r etholaethau newydd, darllenwch yr erthygl gan Ymchwil y Senedd:
Etholaethau newydd ar gyfer etholiad y Senedd yn 2026 wedi’u cyhoeddi
