Y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol - ymweliadau a trafodaethau grwp ffocws ar gyfer yr ymchwiliad i sylweddau seicoweithredol newydd.

Ddydd Iau 2 Hydref, bu aelodau’r Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol rhannu er mwyn cynnal dau ymweliad ar y cyd, yn gogledd Cymru a de Cymru. Bwriad yr ymweliadau hyn oedd i drafod eu hymchwiliad i sylweddau seicoweithredol newydd gyda defnyddwyr a darparwyr gwasanaethau. Teithiodd Darren Millar AC, Janet Finch-Saunders AC a Chadeirydd y Pwyllgor David Rees AC i Wrecsam. Cychwynnwyd y diwrnod gydag ymweliad â’r prosiect LOTS (Life on the streets) sydd yn brosiect a sefydlwyd gan Gymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Wrecsam (AVOW). Cafodd yr Aelodau y cyfle i siarad â phobl y mae sylweddau seicoweithredol newydd wedi effeithio arnynt, gan drafod effaith y sylweddau hynny arnynt, pa mor hawdd yw cael gafael ar y sylweddau ac i drafod ffyrdd y gall Llywodraeth Cymru fynd ati i fynd i’r afael â’r broblem. Ar ôl ymweld â phrosiect LOTS, cyfarfu’r Aelodau â staff Dan 24/7, sef llinell gymorth cyffuriau ac alcohol Cymru a ariennir yn gyhoeddus. Trafodwyd nifer y galwadau a gaiff y llinell gymorth o ddydd i ddydd a’r ffordd y caiff y llinell gymorth ei hysbysebu i bobl Cymru ar hyn o bryd. Cynhaliwyd trafodaeth olaf y diwrnod ym Mhrifysgol Glyndŵr, lle bu staff rheng flaen o’r GIG, yr heddlu, elusennau a nifer o sefydliadau amrywiol eraill sydd ar hyn o bryd yn ymdrin â phroblemau sylweddau seicoweithredol newydd. Parhaodd y trafodaethau hyn am awr, ac yna bu pob Aelod Cynulliad yn cyfleu’r prif bwyntiau o’u bwrdd i weddill y gynulleidfa. Y prif bwyntiau a drafodwyd oedd:

• A yw argaeledd a gallu'r gwasanaethau sydd yn rhoi cymorth i ddefnyddwyr sylweddau seicoweithredol newydd yn ddigonol, a sut y gellid gwella’r gwasanaethau hyn?
• Pa ffactorau a dulliau gweithredu gwahanol sydd angen eu hystyried wrth ymdrin â'r defnydd o sylweddau seicoweithredol newydd mewn ardaloedd gwledig / trefol?
• A yw lefel y cydgysylltu, o fewn Cymru a rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU wrth ymdrin â mater y sylweddau seicoweithredol newydd yn ddigonol, a beth sydd angen ei wneud i wella'r partneriaethau hyn?
• Pa ysgogiadau amrywiol y dylid eu defnyddio er mwyn mynd i’r afael â sylweddau seicoweithredol newydd, er enghraifft, deddfwriaeth, gweithgarwch gorfodi (safonau masnach) ac ati?

Yn ne Cymru bu i John Griffiths AC, Kirsty Williams AC, Lynne Neagle AC, Gwyn Price AC a Lyndsay Whittle AC ymweld â Drugaid Cymru yng Nghaerffili i drafod materion yn ymwneud â sylweddau seicoweithredol newydd gyda staff a defnyddwyr gwasanaethau. Yn hwyrach ymlaen bu i Aelodau ymweld â grwp o bobl ifanc sydd wedi bod yn rhan o brosiect ffilmio a elwir yn ‘Choices’ drwy gynllun Fixers a Phrosiect Ieuenctid Forsythia ym Merthyr Tudful. Mae'r ffilm hon yn archwilio effeithiau defnyddio sylweddau seicoweithredol newydd ar bobl ifanc a'u teuluoedd; gallwch wylio’r fideo yma:   [youtube https://www.youtube.com/watch?v=xYQ8B_J_pSg] Fel yn Wrecsam, daeth y diwrnod ym Merthyr i ben gyda thrafodaethau grwpiau ffocws. Mae’n bosib gweld lluniau o’r grwpiau ffocws ym Merthyr yma: Gallwch wylio clipiau fideo gan Aelodau Cynulliad a rhai a oedd yn bresennol yn y digwyddiad yma: [youtube https://www.youtube.com/watch?v=videoseries?list=PLAiwHW5TKfkGo7P-NpsxYme-XAO_ucUQ_] Mae’r Pwyllgor wedi ymestyn y dyddiad cau ar gyfer cyflwyno tystiolaeth ysgrifenedig tan ddydd Gwener 17 Hydref, 2014. I gael rhagor o wybodaeth am sut i gyflwyno tystiolaeth ewch i’n gwefan: http://www.senedd.cynulliadcymru.org/mgConsultationDisplay.aspx?id=135&RPID=1004326724&cp=yes Bydd y Pwyllgor hefyd yn mynd ati i glywed tystiolaeth lafar gan amryw o sefydliadau ac unigolion, a hefyd gan y Gweinidog Iechyd a Gofal Cymdeithasol yn y Senedd ym Mae Caerdydd. Bydd y sesiynau yma yn cael ei gynnal ar 6, 12, a 26 Tachwedd. Mae’n bosib i chi wylio’r sesiynau ar senedd.tv neu mae’n bosib archebu sedd yn y galeri cyhoeddus wrth gysylltu â llinell archebu’r Cynulliad. Bydd y Pwyllgor wedyn yn mynd ati i ysgrifennu adroddiad a fydd yn cynnwys argymhellion i Lywodraeth Cymru. Pan gyhoeddir yr adroddiad bydd modd ei ddarllen yma: http://www.senedd.cynulliadcymru.org/mgConsultationDisplay.aspx?id=135&RPID=1004326724&cp=yes Gallwch gadw i fyny gyda ymchwiliad y Pwyllgor wrth ddilyn @iechydsenedd ar trydar neu ymweld â tudalen Storify yr ymchwiliad. Bydd y ddau yn darparu diweddariadau rheolaidd ar gynnydd.