Y Model Cadw Pwerau
Mae Deddf Cymru 2017 yn darparu setliad datganoli newydd i Gymru, yn disodli Model Rhoi Pwerau gyda Model Cadw Pwerau. Mae’r Model Cadw Pwerau yn caniatáu i’r Senedd ddeddfu ar faterion nad ydynt wedi’u cadw i Senedd y DU.
Mae nifer o brofion cyfreithiol o hyd y mae’n rhaid eu pasio o dan y Model Cadw Pwerau, er enghraifft, ni ddylai Deddfau’r Senedd ymwneud ag unrhyw fater a gadwyd yn yr Atodlen 7A newydd (fel caethwasiaeth fodern, trydan, cludiant ar ffyrdd a rheilffyrdd, meddyginiaethau).
Hefyd, rhaid i Ddeddfau’r Senedd beidio â thorri unrhyw un o’r cyfyngiadau a nodir yn yr Atodlen 7B newydd.
Atodlen 7A: Materion a gadwyd yn ôl
Rhestrir y penawdau pwnc canlynol yn yr Atodlen 7A newydd, sy’n cynnwys yr holl faterion a gedwir gan Senedd y DU.
Rhan 1 – Materion a Gadwyd Cyffredinol
- Y Cyfansoddiad
- Gwasanaethau Cyhoeddus
- Pleidiau gwleidyddol
- Awdurdodaeth gyfreithiol unigol Cymru a Lloegr
- Tribiwnlysoedd
- Materion tramor ac ati
- Amddiffyn
Rhan 2 – Materion a Gadwyd Penodol
Pennawd A – Materion Ariannol ac Economaidd
Adran A1 – Polisi ariannol, economaidd ac ariannol
Adran A2 – Yr arian cyfred
Adran A3 – Gwasanaethau ariannol
Adran A4 – Marchnadoedd ariannol
Adran A5 – Cyfrifon segur
Pennawd B – Materion Cartref
Adran B1 – Etholiadau
Adran B2 – Cenedligrwydd a mewnfudo
Adran B3 – Diogelwch cenedlaethol a chyfrinachau swyddogol
Adran B4 – Cysyniad o gyfathrebu, data cyfathrebu a gwyliadwriaeth
Adran B5 – Troseddu, trefn gyhoeddus a phlismona
Adran B6 – Ymddygiad gwrthgymdeithasol
Adran B7 – Caethwasiaeth fodern
Adran B8 – Puteindra
Adran B9 – Pwerau brys
Adran B10 – Estraddodi
Adran B11 – Adsefydlu troseddwyr
Adran B12 – Cofnodion troseddol
Adran B13 – Eitemau peryglus
Adran B14 – Camddefnyddio neu fasnachu cyffuriau neu sylweddau seicoweithredol
Adran B15 – Diogelwch preifat
Adran B16 – Adloniant a lluniaeth hwyr y nos
Adran B17 – Alcohol
Adran B18 – Betio, hapchwarae a loterïau
Adran B19 – Hela
Adran B20 – Gweithdrefnau gwyddonol ac addysgol ar anifeiliaid byw
Adran B21 – Is-gapteniaethau
Adran B22 – Elusennau a chodi arian
Pennawd C – Masnach a Diwydiant
Adran C1 – Cymdeithasau busnes ac enwau busnes
Adran C2 – Ansolfedd a dirwyn i ben
Adran C3 – Cystadleuaeth
Adran C4 – Eiddo deallusol
Adran C5 – Rheoli mewnforio ac allforio
Adran C6 – Diogelu defnyddwyr
Adran C7 – Safonau a diogelwch cynnyrch, ac atebolrwydd
Adran C8 – Pwysau a mesurau
Adran C9 – Telathrebu a thelegraffeg di-wifr
Adran C10 – Y Post
Adran C11 – Cynghorau Ymchwil
Adran C12 – Datblygiad diwydiannol
Adran C13 – Diogelu masnachu a buddiannau economaidd
Adran C14 – Cymorth mewn cysylltiad ag allforion nwyddau a gwasanaethau
Adran C15 – Dŵr a charthffosiaeth
Adran C16 – Dyfarnwr Cod Tafarndai a Chod y Tafarndai
Adran C17 – Masnachu dydd Sul
Pennawd D – Ynni
Adran D1 – Trydan
Adran D2 – Olew a nwy
Adran D3 – Glo
Adran D4 – Ynni niwclear
Adran D5 – Gwresogi ac oeri
Adran D6 – Arbed ynni
Pennawd E – Trafnidiaeth
Adran E1 – Trafnidiaeth ar y ffyrdd
Adran E2 – Trafnidiaeth rheilffyrdd
Adran E3 – Trafnidiaeth ar y môr ac ar ddyfrffyrdd
Adran E4 – Trafnidiaeth awyr
Adran E5 – Diogelwch trafnidiaeth
Adran E6 – Materion eraill
Pennawd F – Nawdd Cymdeithasol, Cynnal Plant, Pensiynau ac Iawndal
Adran F1 – Cynlluniau nawdd cymdeithasol
Adran F2 – Cynnal Plant
Adran F3 – Pensiynau Galwedigaethol a Phensiynau Personol
Adran F4 – Iawndal y sector cyhoeddus
Adran F5 – Iawndal y lluoedd arfog ac ati
Pennawd G – Proffesiynau
Pennawd H – Cyflogaeth
Adran H1 – Cyflogaeth a chysylltiadau diwydiannol
Adran H2 – Byrddau hyfforddi diwydiannol
Adran H3 – Chwilio am swyddi a chymorth
Pennawd J – Iechyd, Diogelwch a Meddyginiaethau
Adran J1 – Erthyliad
Adran J2 – Xenodrawsblaniad
Adran J3 – Embryoleg, mamau benthyg a geneteg
Adran J4 – Meddyginiaethau, cyflenwadau meddygol, sylweddau biolegol ac ati.
Adran J5 – Bwydydd lles
Adran J6 – Iechyd a diogelwch
Pennawd K – Y cyfryngau, diwylliant a chwaraeon
Adran K1 – Y cyfryngau
Adran K2 – Hawl benthyca cyhoeddus
Adran K3 – Cynllun Indemniad y Llywodraeth
Adran K4 – Rhyddhad ar gyfer eiddo a dderbynnir i dalu treth
Adran K5 – Meysydd chwaraeon
Pennawd L – Cyfiawnder
Adran L1 – Y proffesiwn cyfreithiol, gwasanaethau cyfreithiol a gwasanaethau rheoli hawliadau
Adran L2 – Cymorth cyfreithiol
Adran L3 – Crwneriaid
Adran L4 – Cyflafareddu
Adran L5 – Gallu meddyliol
Adran L6 – Data personol
Adran L7 – Hawliau gwybodaeth
Adran L8 – Gwybodaeth sector cyhoeddus
Adran L9 – Cofnodion cyhoeddus
Adran L10 – Iawndal ar gyfer pobl y mae trosedd a chamgymeriadau cyfiawnder yn effeithio arnynt
Adran L11 – Carchardai a rheoli troseddwyr
Adran L12 – Cysylltiadau teuluol a phlant
Adran L13 – Cydnabyddiaeth rhyw
Adran L14 – Cofrestru genedigaethau, marwolaethau a mannau addoli
Pennawd M – Tir ac Asedau Amaethyddol
Adran M1 – Cofrestru tir
Adran M2 – Cofrestru pridiannau a debenturau amaethyddol
Adran M3 – Datblygiad ac adeiladau
Pennawd N – Amrywiol
Adran N1 – Cyfle Cyfartal
Adran N2 – Rheoli arfau
Adran N3 – Arolwg Ordnans
Adran N4 – Amser
Adran N5 – Gofod allanol
Adran N6 – Antarctica
Adran N7 – Mwyngloddio gwely môr dwfn
Atodlen 7B: Cyfyngiadau
Mae Atodlen 7B yn nodi rhai cyfyngiadau ar bwerau’r Senedd. Er enghraifft, o ran Deddfau’r Senedd:
- rhaid iddynt beidio fel arfer ag addasu’r gyfraith ar faterion a gadwyd;
- rhaid iddynt beidio ag addasu cyfraith breifat (fel contractau, camwedd, eiddo) oni bai ei fod ar gyfer pwrpas datganoledig;
- rhaid iddynt beidio ag addasu troseddau penodol (fel troseddau difrifol yn erbyn y person ac unrhyw droseddau rhywiol) a rhaid iddynt beidio ag addasu rheolau penodol yn ymwneud â chyfraith droseddol (fel yr oedran y gall person gyflawni trosedd ac ystyr anonestrwydd);
- rhaid iddynt beidio ag addasu deddfiadau penodol fel Deddf Hawliau Dynol 1998 a Deddf Argyfyngau Sifil 2004;
- rhaid iddynt beidio â newid unrhyw ran o Ddeddf 2006 oni bai bod eithriad yn gymwys;
- rhaid iddynt beidio â chyflwyno neu orfodi swyddogaethau ar awdurdodau a gadwyd (fel Gweinidogion y Goron, Gwasanaeth Erlyn y Goron a’r Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch) heb ganiatâd Llywodraeth y DU.
