Ci yn eistedd o flaen coeden. Mae gan y goeden arwydd 'Gorsaf Bleidleisio / Polling Station' arni.

Ci yn eistedd o flaen coeden. Mae gan y goeden arwydd 'Gorsaf Bleidleisio / Polling Station' arni.

Cyfri’r dyddiau tan Etholiad y Senedd 2026: Pum peth i chi eu gwybod

Cyhoeddwyd 07/05/2025   |   Diweddarwyd Ddiwethaf 09/10/2025

Mae eich Senedd yn newid

Bydd yr etholiad ar 7 Mai 2026 yn gweld y newid mwyaf i'r Senedd ers 25 mlynedd. Bydd pleidleiswyr yn ethol 96 o Aelodau i etholaethau newydd, a hynny trwy ddefnyddio system bleidleisio wahanol.

Gyda blwyddyn i fynd, dyma bum peth allweddol y mae angen i chi eu gwybod:

  • 96 Aelod
    O’r etholiad ym mis Mai 2026, bydd gan y Senedd 96 o Aelodau yn lle 60.

  • System bleidleisio newydd
    Bydd gan bawb 16 oed a hŷn un bleidlais i ddewis plaid wleidyddol neu ymgeisydd annibynnol. Ar ddiwrnod yr etholiad, bydd eich papur pleidleisio yn dangos y rhestr lawn o ymgeiswyr yn eich etholaeth, fel y gallwch weld pwy sy’n sefyll yn eich ardal.

  • Etholaethau newydd
    Bydd gan Gymru 16 etholaeth. Bydd pob etholaeth yn ethol chwe Aelod.

  • Rheolau newydd
    Rhaid i bob ymgeisydd yn yr etholiad fyw yng Nghymru.

  • Etholiadau amlach
    Bydd etholiadau’r Senedd yn cael eu cynnal bob pedair blynedd.

Pam mae newid yn digwydd?

Ers ei sefydlu 25 mlynedd yn ôl, mae’r Senedd wedi cael yr un nifer o Aelodau, ond mae ei chyfrifoldebau wedi cynyddu.

Mae bellach yn gallu deddfu a phennu trethi – penderfyniadau sy’n effeithio ar fywyd pob un ohonom yng Nghymru.

Bydd cael mwy o Aelodau yn gwella gallu’r Senedd i herio ac edrych ar gynlluniau Llywodraeth Cymru a’i gwariant ar faterion pwysig fel ysbytai, ysgolion a thrafnidiaeth.

Bydd cael 96 o Aelodau yn golygu y bydd y Senedd yn debycach i wledydd eraill o faint tebyg i Gymru, fel yr Alban sydd â 129 o Aelodau a Gogledd Iwerddon sydd â 90.

Pam mae hyn yn bwysig?

Mae gan Gymru ei senedd ei hun – sef Senedd Cymru. Mae hyn yn golygu mai Senedd Cymru, nid Senedd y DU, sy’n gwneud cyfreithiau i Gymru mewn llawer o feysydd, gan gynnwys:

  • ysbytai a meddygon teulu
  • ysgolion
  • trafnidiaeth ffyrdd a rheilffyrdd
  • ffermio ac anifeiliaid
  • yr amgylchedd
  • y Gymraeg

Mae cyfreithiau Cymru yn ystyried y sefyllfa yng Nghymru, a all fod yn wahanol i rannau eraill o'r DU.

Mae cyfreithiau sydd wedi cael eu pasio gan y Senedd ar gyfer Cymru, ond nid Lloegr, yn cynnwys cyflwyno taliadau am fagiau siopa untro (y wlad gyntaf yn y DU i wneud hynny), y terfyn cyflymder o 20mya, a’r gwaharddiad ar daro plant.

Mae hyn yn golygu bod gan yr Aelodau y byddwch yn eu hethol ym mis Mai 2026 y pŵer i wneud penderfyniadau am bethau sy'n effeithio ar bawb yng Nghymru.

Sut y gallaf gael rhagor o wybodaeth?

Gwybodaeth gyffredinol

Etholaethau newydd

System bleidleisio newydd