Aelodau Seneddol i glywed bod y Cynulliad Cenedlaethol ar y blaen o ran cydbwysedd rhwng y rhywiau
Bydd pwyllgor arbennig o Aelodau Seneddol yn clywed tystiolaeth yn y Senedd heddiw (8 Mehefin) am y modd y mae Cynulliad Cenedlaethol Cymru yn arloesi o ran cydbwysedd rhwng y rhywiau.
Bydd Lorraine Barrett, Comisiynydd y Cynulliad dros Gyfle Cyfartal yn dweud wrth Aelodau Seneddol Cynhadledd y Llefarydd mai Cynulliad Cenedlaethol Cymru oedd y corff deddfwriaethol cyntaf yn y byd i gael cydbwysedd rhwng y rhywiau.
Ar un adeg yn yr ail Gynulliad (2003-2007) roedd mwy o fenywod nac o ddynion yn Aelodau Cynulliad.
Mae Cynhadledd y Llefarydd yn bwyllgor arbennig o Aelodau Seneddol a gaiff ei sefydlu i ystyried pwnc penodol.
Sefydlwyd y gynhadledd benodol hon er mwyn ystyried y rhesymau pam nad oes gan fenywod, pobl anabl a phobl o leiafrifoedd ethnig gynrychiolaeth ddigonol yn Nhy’r Cyffredin.
A dyma’r tro cyntaf i Gynhadledd y Llywydd gymryd tystiolaeth yng Nghynulliad Cenedlaethol Cymru.
“Mae gennym stori dda i’w hadrodd o ran cydbwysedd rhwng y rhywiau,” meddai Lorraine Barrett AC.
“Cawsom gydbwysedd rhwng y rhywiau yn ystod yr ail dymor ac er bod mwy o ddynion wedi cael eu hethol yn Aelodau’r Cynulliad yn 2007, mae 47% o’r Aelodau presennol yn fenywod.”
“Wrth gymharu hynny â Thy’r Cyffredin, rydym ar y blaen o ran cydbwysedd rhwng y rhywiau.”
Bydd y comisiynydd yn dweud wrth Aelodau Seneddol bod gwaith ymchwil yn dangos mai’r rhesymau dros gynrychiolaeth fwy cytbwys yw ffactorau fel:
sefydliad newydd sydd ag arferion gweithio sy’n fwy ystyriol o deuluoedd
a bod mwy o fenywod yn cael eu dyrchafu i swyddi pwerus, hy mwy o weinidogion cabinet benywaidd (mae 4 o’r 10 gweinidog yn fenywod a 2 o’r 4 dirprwy weinidog yn fenywod)
Cyflwynir tystiolaeth hefyd am yr hyn y mae’r Cynulliad Cenedlaethol yn ei wneud i annog mwy o bobl o leiafrifoedd ethnig i gymryd rhan.
Er enghraifft, mae’r Cynulliad wedi cefnogi Cynllun Cysgodi Operation Black Vote, sy’n galluogi aelodau o gymunedau pobl dduon a lleiafrifoedd ethnig Cymru i gysgodi Aelod Cynulliad am chwe mis.
O ganlyniad i lwyddiant y cynllun, mae trefniadau ar y gweill bellach i’w gyflwyno i grwpiau eraill sydd heb gynrychiolaeth ddigonol, gan gynnwys pobl lesbiaid, hoyw a deurywiol, pobl anabl, pobl ifanc, pobl drawsrywiol a menywod.