Rhaid i Lywodraeth Cymru gryfhau seilwaith economaidd gogledd Cymru, yn ôl un o bwyllgorau’r Cynulliad Cenedlaethol
22 Awst 2013
Mae cryfhau seilwaith Cymru fel uned gydlynol i wella ei chystadleurwydd economaidd yn hanfodol, yn ôl un o bwyllgorau Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
Mae’r Pwyllgor Craffu ar Waith y Prif Weinidog wedi ysgrifennu at y Prif Weinidog ynghylch cyfres o faterion seilwaith pwysig sy’n effeithio ar ogledd Cymru, gan gynnwys uwchraddio’r rheilffordd rhwng Wrecsam a Chyffordd Saltney. Mae’r Pwyllgor wedi galw ar Lywodraeth Cymru i ddangos ‘arweinyddiaeth, ac eglurder o ran ei diben’ wrth roi’r cynllun hwn ar waith ar ôl clywed bod y cynllun wedi wynebu oedi sylweddol.
Byddai’r cynllun hwn, yr amcangyfrifir y bydd yn costio £36 miliwn, yn dyblu’r traciau rheilffordd rhwng Wrecsam a Chaer, gan gynnig rhagor o gapasiti a chyfleoedd ar gyfer datblygu economaidd sylweddol.
Yn ystod cyfarfod yn Rhosllannerchrugog, ger Wrecsam, fis diwethaf, clywodd y Pwyllgor nad oedd gan Lywodraeth Cymru ddigon o bwerau gorfodi dros Network Rail (y corff sy’n gyfrifol am gynnal a gwella rheilffyrdd y Deyrnas Unedig) i fynd â’r cynllun yn ei flaen.
Wrth gefnogi ymdrechion i sicrhau bod pwerau pellach dros seilwaith y rheilffyrdd yn cael eu datganoli, galwodd y Pwyllgor am gynnydd yn nhrafodaethau Llywodraeth Cymru â Network Rail ac amserlen glir o ran pryd y bydd y gwaith yn cael ei wneud.
Dywedodd David Melding AC, Cadeirydd y Pwyllgor Craffu ar Waith y Prif Weinidog, “Mae’r cynllun rhwng Wrecsam a Chyffordd Saltney yn addo manteision sylweddol i bobl gogledd Cymru, ac mae’r oedi yn destun siom.
“Hoffai’r Pwyllgor weld Gweinidogion yn dangos arweinyddiaeth a bod â diben clir wrth ddwyn y cynllun hwn yn ei flaen cyn gynted â phosibl.”
O ran prosiectau mawr ar gyfer seilwaith y ffyrdd, galwodd y Pwyllgor am ragor o fanylion am weithredu cynllun i gael gwared ar y dagfa bresennol ar yr A494 yn Aston Hill, gan nodi bod coridor yr A494/A55 yn borth pwysig i Gymru.
Ar bwnc prosiectau ynni mawr, clywodd y Pwyllgor bryderon am yr effaith ar fusnesau lleol.
Roedd cwestiwn a gyflwynwyd gan aelodau o’r cyhoedd drwy Twitter yn gofyn beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i sicrhau bod cymunedau’n cael rhai manteision gan ddatblygiadau seilwaith mawr (er enghraifft, drwy daliadau ariannol uniongyrchol, cymorth ar gyfer prosiectau bywyd gwyllt neu berchnogaeth ar gynlluniau ynni adnewyddadwy yn y gymuned).
Daeth y Pwyllgor i’r casgliad fod angen mabwysiadu dull mwy cadarn a strategol ar draws pob math o ddatblygiad seilwaith mawr, gan alw ar Lywodraeth Cymru i amlinellu ei meddylfryd a’i dulliau mewn perthynas â’r mater pwysig hwn.
Dywedodd Mr Melding, “Gofynnwyd y cwestiwn ar fanteision prosiectau seilwaith mawr i’r gymuned leol gan aelodau’r cyhoedd a gysylltodd â’r Pwyllgor drwy ein hashtag Twitter #HoliPW.
“Roedd y Pwyllgor yn falch o glywed y Prif Weinidog yn ymateb yn gadarnhaol i’r syniad o gymunedau lleol yn elwa’n uniongyrchol, a soniodd am yr angen i feddwl yn ehangach yn y maes hwn a defnyddio’r Bil diwygio cynllunio newydd i sicrhau trefniadau newydd.”
“Hoffem weld y dull newydd hwn yn dwyn ffrwyth.”
Mae’r Pwyllgor yn gwneud 10 argymhelliad mewn llythyr i’r Prif Weinidog, gan gynnwys:
yr angen i amlinellu sut mae’r Prif Weinidog yn cynnig datblygu meddylfryd a dull gweithredu Llywodraeth Cymru o ran sicrhau bod cymunedau lleol yn cael buddion uniongyrchol o bob math o ddatblygiad seilwaith mawr, p’un a yw wedi’i leoli yn eu hardaloedd neu’n effeithio arnynt.
yr angen i Lywodraeth Cymru ddangos arweinyddiaeth, ac eglurder o ran ei diben, wrth fwrw ymlaen â chynllun Wrecsam i Gyffordd Saltney cyn gynted â phosibl.
yr angen i gyhoeddi pryd y bydd cynllun i ddileu’r dagfa bresennol yn Aston Hill ar yr A494 yn cael ei weithredu.