Mae pleidleisio yn Etholiad y Senedd yn gyfle i chi ddewis pwy sy'n eich cynrychioli chi a'ch cymuned yn y Senedd.
Yn Etholiad 2026, rydych chi'n pleidleisio dros y blaid wleidyddol neu’r ymgeisydd annibynnol rydych am iddynt gynrychioli eich ardal leol (yr etholaeth). Bydd y bobl a etholir yn eich cynrychioli yn y Senedd am bedair blynedd.
↓ Pryd mae Etholiad nesaf y Senedd?
↓ Sut caiff aelodau eu hethol?
↓ Beth sy’n digwydd ar ôl i mi bleidleisio?
↓ Ble alla i weld canlyniadau'r Etholiad?
↓ A gaf fi bleidleisio dros y Prif Weinidog?
↓ Pwy sy'n dewis y Prif Weinidog?
↓ Sut y mae Llywodraeth Cymru'n cael ei ffurfio?
↓ Beth sy'n digwydd os na fydd yr un blaid yn ennill mwyafrif o seddi?
Pryd mae Etholiad nesaf y Senedd?
Y disgwyl yw y cynhelir Etholiad nesaf y Senedd ar 7 Mai 2026.
Beth yw fy etholaeth?
Caiff Cymru ei rhannu yn 16 ardal ar gyfer yr Etholiad yn 2026, sef etholaethau.
Bydd chwe Aelod yn cael eu hethol ym mhob etholaeth.
Bydd cyfanswm o 96 Aelod yn cael eu hethol i’r Senedd o bob rhan o’r wlad i gynrychioli pawb yng Nghymru.
Comisiwn Democratiaeth a Ffiniau Cymru sy'n gyfrifol am greu ardaloedd yr etholaethau newydd. Cewch ragor o wybodaeth ar ei wefan.
Pwy all bleidleisio?
Os ydych yn 16 mlwydd oed a throsodd ac yn byw yng Nghymru, rydych yn gymwys i bleidleisio yn Etholiad y Senedd.
Er mwyn gallu pleidleisio, mae angen i chi fod wedi cofrestru.
Mae cofrestru i bleidleisio yn gyflym ac yn hawdd.
Sut caiff Aelodau eu hethol?
Bydd Etholiad y Senedd 2026 yn defnyddio system bleidleisio newydd o’r enw ‘system rhestr gyfrannol gaeedig’. Ystyr hyn yw y bydd nifer y seddi y bydd plaid neu ymgeisydd annibynnol yn eu hennill yn adlewyrchu’n agosach ganran y pleidleisiau y maen nhw’n cael.
- Bydd pleidiau gwleidyddol yn rhestru hyd at wyth ymgeisydd ar gyfer pob etholaeth. Gall ymgeiswyr annibynnol, hefyd, sefyll etholiad.
- Ar ddiwrnod yr Etholiad byddwch yn cael papur pleidleisio a byddwch yn pleidleisio dros y blaid neu'r ymgeisydd annibynnol yr ydych am iddynt eich cynrychioli yn y Senedd.
- Bydd eich papur pleidleisio yn dangos y rhestr lawn o ymgeiswyr yn eich etholaeth, felly byddwch chi’n dal i allu gweld pwy sy’n sefyll ar ran pob plaid.
- Os bydd plaid yn ennill digon o bleidleisiau, byddan nhw’n ennill un neu fwy o seddi yn y Senedd. Felly, os bydd plaid yn ennill tair sedd mewn etholaeth, bydd y tri pherson uchaf ar eu rhestr yn cael eu hethol i'r seddi hynny.
- Os bydd ymgeisydd annibynnol yn ennill digon o bleidleisiau, bydd yn ennill sedd yn y Senedd hefyd.
- Mae’r seddau yn cael eu dyrannu ar sail cyfran y pleidleisiau y mae pob plaid neu ymgeisydd annibynnol yn ei chael.
I gael golwg fanylach ar sut mae hyn yn gweithio, gweler ein blog: Beth yw fformiwla D'Hondt a sut mae'n gweithio?
Beth sy’n digwydd ar ôl i mi bleidleisio?
Ar ôl i'r gorsafoedd pleidleisio gau, mae'r pleidleisiau yn cael eu cyfrif.
Caiff y gwaith cyfri o ran yr Etholiad ei reoli yn lleol. Mae pryd y cyhoeddir y canlyniadau yn dibynnu ar bob ardal unigol. Fel arfer, bydd y canlyniadau'n cael eu cyhoeddi cyn gynted â phosibl ar ôl cwblhau'r cyfrif.
Ble alla i weld canlyniadau'r Etholiad?
Caiff canlyniadau’r Etholiad eu cyhoeddi ar wefan y Senedd pan fyddant ar gael.
A gaf fi bleidleisio dros y Prif Weinidog?
Ni allwch bleidleisio dros Brif Weinidog newydd.
Mewn etholiad y Senedd, rydych chi'n pleidleisio dros y blaid wleidyddol neu'r ymgeisydd annibynnol rydych am iddo gynrychioli eich ardal leol (yr etholaeth).
Pwy sy'n dewis y Prif Weinidog?
Rhaid i'r Senedd enwebu Aelod o’r Senedd i'w benodi'n Brif Weinidog cyn pen 28 diwrnod ar ôl Etholiad y Senedd.
Mae’r enwebiadau fel arfer yn hysbys yn y Cyfarfod Llawn cyntaf ar ôl yr Etholiad. Os enwebir dau Aelod neu ragor o enwebiadau, dewisir y Prif Weinidog drwy bleidlais yr Aelodau. Bydd y Llywydd yn rhoi gwybod y canlyniad i’r Senedd a bydd yn argymell i'r Brenin y dylai'r Aelod a enwebwyd gael ei benodi'n Brif Weinidog.
Ar ôl ei enwebu, bydd y Prif Weinidog yn penodi Ysgrifenyddion Cabinet a Gweinidogion i weithio yn adrannau Llywodraeth Cymru. Mae'r uchaf o'r rhain yn mynychu cyfarfodydd Cabinet Llywodraeth Cymru.
I gael rhagor o wybodaeth gweler ein blog: Sut mae Prif Weinidog Cymru yn cael ei ddewis?
Sut y mae Llywodraeth Cymru'n cael ei ffurfio?
Fel arfer, y blaid sy’n ennill y nifer fwyaf o seddi mewn Etholiad y Senedd fydd yn ffurfio Llywodraeth Cymru.
Beth sy'n digwydd os na fydd yr un blaid yn ennill mwyafrif o seddi?
Os na fydd unrhyw blaid yn ennill mwyafrif o seddi yn yr etholiad, yna gall dwy blaid neu ragor drafod gweithio gyda'n gilydd neu ffurfio llywodraeth glymblaid. Mae hyn yn debygol o ddigwydd os na fydd unrhyw blaid yn ennill mwy na hanner y seddi.
